FETÖ’CÜ basının Sedat Peker tahriki

 

Bursa’da 7,5 büyüklüğünde deprem olursa!

İşte ilk etkilenecek yerler!

 

Savaşlar, afetler ve depremler insanoğluna hangi tecrübeleri kazandırdı bilinmez ama özellikle deprem felaketinden ders almadığımız bir gerçek.

Kahramanmaraş depreminde can kaybı sayısı 41 bin 20 olarak açıklanırken enkaz altında kaç insanımız var henüz bilmiyoruz. Deprem sonrasında uzun zamandır tartışılan olası İstanbul depremi tekrardan gündeme geldi.

Biz yaşadığımız şehir Bursa’yı değerlendirelim.

Bursa birinci derece deprem bölgesinde ve geçmişinde yıkıcı depremler yaşamış bir coğrafya, yakın tarihinde 1855 yılında 7,0 ve 7,5 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiş çok sayıda can ve mal kaybı yaşanmıştır.

Bursa’nın yakın dönem deprem tarihinde 6 Kasım 1143 – 12 Mayıs 1327, 1418, 1463, 1555, 1674, 1705 ve 1855 depremi Bursa ve yöresinde çok büyük yıkıma neden olmuştur. 1820 ile 1859 yılları arasında depremin meydana geldiği bölge, günü, saati, şiddeti ve kayıplarıyla birlikte Hacı Çelebi tarafından kayıt altına alınmıştır.

1855 Bursa depremi

1855 depremini kaleme alan Gökmen zade Seyyid Hüseyin Rifat Efendi (Hacı Çelebi)  "İşaretnüma" adlı eserinde Bursa’nın nerelerinin yıkıldığını artçı depremlerin hangi bölgelerde olduğunu ayrıntılarıyla yazarak Türkiye'de sismoloji bilimine büyük katkı sağlamıştır. Ayrıca Gökmenzâde, 1910'da Rasathane-i Amire müdürlüğüne getirilen ve bugünkü Kandilli Rasathanesi'ni kuruluşunu gerçekleştiren M. Fatih Gökmen'in de babasıdır.

Geçtiğimiz günlerde Maden Tetkik Arama Enstitüsünün Bursa raporu basında yer aldı ve raporda Bursa'da aktif fay hatları, isimleri ve etkilediği bölgeler açıklandı, bu bölgeler 1855 depreminde zarar gören bölgelerle neredeyse birebir aynı, tek fark daha fazla yapının ve nüfusun artmış olması.

Bursa’nın 1855 yılındaki Mahalli Meclisi'nce hazırlanan Mazbatalara göre 2 Mart ve 12 Nisan’da iki deprem yaşanmış tarihi binalar dâhil olmak üzere büyük yıkım ve yangınlar yaşanmıştır. Ünlü tarihçi Cevdet Paşanın naklettiğine göre İstanbul ilk Bursa depreminden bir hafta sonra haberdar olmuştur.

Gelelim Bursa’nın altında bulunan aktif fay hatlarına; Bursa fayı (Kent meydanı, Atatürk Stadyumu, Altıparmak ve kent merkezi). Gemlik fayı (Gemliğin tamamını ve Gemliğe bağlı bölgeler). Zeytinbağı-Mudanya fayı ( Mudanya, Trilye ve civarı). Çalı fayı (İhsaniye, Beşevler, Ataevler, Üçevler, Demirci ve civarı). Uluabat fayı ( Uluabat gölü ve çevresi). Orhaneli fayı (Orhaneli ilçesi ve dağ ilçelerinin bir kısmı) ve Barakfakih fayı (Barakfakih, Kestel ve Gürsu civarı) bölgeleri ekileceği yazıldı.

Peki, 1855 depremlerinde nereleri etkilenmişti;

Kirmastı (Mustafakemalpaşa), Karacabey, Mudanya, Gemlik ve Orhangazi. Kete (Ürünlü),Kayapa, Çalı, Yaylacık, Hasanağa, Tahtalı, Görükle, İrfaniye, Akçalar, Soğanlı, İzvat, Yenice, Çeltik, Armut, Yunuseli, Çavuş, Panayır, Küçükbalıklı, Demirtaş, İğdir, Dikencik, Kestel, Tepecik, Değirmenlikızık. Merkezde ise Muradiye, Meskenler Deresi mevkii, Ahmetpaşa, Altıparmak, Yahudilik, Veledisaray, Şehreküstü, Kazzazoğlu, Hacıyakup, Doğanbey, Kiremitçi, Attarhüsam, Mizanoğlu, Narlı, Hocamenteş, Dayehatun, Süzenküfen, Sarıcasungur, Veledienbiya, Mantıcı, Yenipazar, Reyhan, Zaferanlık mahalleleri en fazlı yıkımın olduğu yerler olarak kayıt edilmiş.

1855 Depreminde Hayrettinpaşa, Karakadı, Yiğitköhne, Hasanpaşa, Ebuishak, Bedrettîn, Kirişçikızı, Köseleciler, Şerefüddîn mahalleleri ile Çarşı’da da 1100 üzerinde dükkân, Karakadı ve Kayguluzade tekkeleri yanmıştır. Tarihi binalardan neredeyse ayakta kalan yok denecek kadar azdır deprem bölgesi içinde.

Son açıklanan riskli bölgelerdeki aktif fay hatları raporu yukarıda 1855 depreminde zarar gören bölgelerle aynı, o zamanlar köy olan yerler şimdilerde devasa semtlere dönüştü ve merkezde Yıldırım, Osmangazi ve Nilüfer ilçelerini oluşturdular. Bu üç ilçe Bursa nüfusunun büyük bir bölümünü içinde barındırıyor.

Bursa'da 17 yaş üzerinde 206 bin konut var olduğu açıklanmıştı ve bu konutlarda 765 bin kişi yaşıyor.

Olası 7,5 büyüklüğünde bir deprem Bursa’da açıklanan fay hatlarında olursa inşallah olmaz halimiz nice olur?

Örneğin depremle birlikte hangi bölgelerde heyelan riski var?

Heyelan bölgelerinde kaç konutta kaç kişi yaşıyor?

Zemini zayıf ovalarımız hangileri ve fay hatlarında hangi bağlantı yolları var?

Örneğin Elektrik, doğalgaz, içme suyu, kanalizasyon şebekelerinden fay hattı üzerinde olan var mı?

Resmi kayıtlara baktığınızda sorun yok akademik odalara baktığınızda Bursa için risk büyük.

Bursalılar açısından fazla önemli değil bu veriler yazılanlar çizilenler herkes geçim derdinde doğal olarak. Evin nerede olursa olsun yeter ki kapında araba fiyakalı olsun günümüz gerçeğinin özeti gibi.

Ne dersiniz?

Atilla Sağım